Veel mensen horen het liefst dat die gin-tonic op het terras, dat biertje tijdens carnaval en dat rode wijntje tijdens een etentje helemaal zo slecht niet is. Maar is dat wel zo? Voorheen was alcohol iets voor speciale gelegenheden, maar tegenwoordig wordt het steeds ‘normaler’ om dit ook buiten deze gelegenheden om te drinken. Maar wat doet alcohol nu precies met ons lichaam en wat zijn de (gezondheids)voordelen als je geen alcohol drinkt?
Zoals de meeste mensen wel weten, gedraagt alcohol zich als een drug in ons lichaam. Alcohol verandert namelijk onze lichaamsfuncties. Zoals alle drugs, kan alcohol voordelen bieden, maar brengt het ook gevaren met zich mee. Daarom is dan ook het advies: wanneer je alcohol drinkt, drink het dan “met mate”.
Wat zijn matige hoeveelheden alcohol?
Er zijn verschillende soorten alcoholische dranken op de markt. Iedere soort heeft zijn eigen standaardglas. Een standaardglas wijn (100cl) bevat 12% alcohol, bier (250cl) bevat 5% alcohol en gedistilleerde dranken (35cl) bevatten gemiddeld 35% alcohol. Alle drie bevatten ze evenveel pure alcohol, namelijk 10 gram.
Daarnaast is het voor mixdrankjes lastiger in te schatten hoeveel alcohol je nu daadwerkelijk drinkt, omdat hier geen standaardglazen voor zijn. In principe bestaat een mixdrank uit een standaard glas sterke drank of likeur en deze aangelengd met frisdrank of vruchtensap. Echter is het bij dit soort drankjes wel opletten geblazen, omdat uit onderzoek naar voren komt dat in een kort, breed glas 20% meer alcohol wordt geschonken dan in een lang, smal glas.
Het is moeilijk om aan te geven wat matige hoeveelheden alcohol zijn voor iedereen, omdat dit wisselend is per persoon. Dit heeft te maken met genetische factoren, je gezondheid, geslacht, leeftijd en lichaamssamenstelling. Daarom is er een acceptabele definitie gekomen voor de meeste, gezonde mensen. Deze luidt: maximaal 2 glazen per dag voor mannen en maximaal 1 glas per dag voor vrouwen. Let er wel op dat dit niet betekent dat je de alcohol van een hele week kunt opsparen voor in het weekend. Piekgebruik wordt namelijk altijd afgeraden.
Hoe wordt alcohol opgenomen in je lichaam?
Omdat alcohol niet verteerd hoeft te worden door ons lichaam, kan het erg snel in het bloed opgenomen worden. Wanneer je op een lege maag alcohol drinkt, kan het zelfs al door de maagwand opgenomen worden en kan het de hersenen al binnen een paar minuten bereiken. Uiteraard gebeurt dit niet wanneer je van tevoren goed hebt gegeten.
Bij vrouwen wordt er meer alcohol opgenomen in het bloed dan bij mannen. Dit komt omdat vrouwen minder van het enzym (een natuurlijke stof die bepaalde reacties in je lichaam versnelt) hebben dat alcohol afbreekt. Het gevolg hiervan is dat er bij vrouwen meer alcohol opgenomen wordt wanneer er evenveel gedronken wordt. Dit is de reden van de verschillende hoeveelheden alcohol maximaal per dag tussen mannen en vrouwen.
De lever is naast de maag het enige orgaan dat ervoor zorgt dat de alcohol wordt afgebroken in het lichaam. De afbraak van één standaardglas duurt 1 tot 1,5 uur. Wanneer je een avond flink door hebt gedronken, is de kans groot dat je in de ochtend nog steeds alcohol in je bloed hebt zitten. Wanneer je bijvoorbeeld 7 glazen alcohol op een avond drinkt, doet de lever er in totaal 7 tot 10,5 uur over.
De gevaren van te veel drinken
- Uitdroging
Wanneer je veel alcohol drinkt, is de kans groot dat je vaak moet plassen. Dit komt doordat alcohol het antidiuretisch hormoon onderdrukt. Dit hormoon wordt aangemaakt in de hersenen en zorgt ervoor dat water wordt vastgehouden. Bij onderdrukking van dit hormoon wordt er meer water afgevoerd, wat weer leidt tot meer dorst.
Een tip hierbij is: drink een glas water voor ieder glas alcohol en drink voor het slapen gaan een paar extra glazen water. Zo zorg je ervoor dat je zo min mogelijk last krijgt van een kater de volgende dag. - Overgeven
Alcohol zorgt voor een prikkeling van het slijmvlies van de maag. Hierdoor kan het slijmvlies geïrriteerd raken. Wanneer je veel alcohol drinkt, wordt de kans groter dat je gaat overgeven. - Black-out
Dit gebeurt wanneer je in een korte tijd veel alcohol drinkt. Er ontstaat een stoornis in de hersenen. Veel mensen kunnen zich hierdoor gedeeltelijk of helemaal niets meer van de avond herinneren. - Medicatie
Alcohol kan de werking van bepaalde medicijnen veranderen. Het kan ervoor zorgen dat de werking wordt verminderd of juist wordt versterkt, wat voor (gevaarlijke) bijwerkingen kan zorgen. - Alcoholvergiftiging
Hiervan is sprake wanneer de concentratie alcohol in het bloed, en daarmee ook in de hersenen, zo hoog wordt dat je er bewusteloos van raakt. Je kan hierdoor in een coma raken. Er is dan sprake van levensgevaar, omdat het zenuwstelsel sterk kan worden verdoofd.
Wanneer er sprake is van langdurig veel drinken kan dit zorgen voor vele verschillende ziekten. Een paar voorbeelden hiervan zijn: onherstelbare schade aan de hersenen, chronische leverziekten (levercirrose), hartziekten, overgewicht, nierziekten en verschillende vormen van kanker.
De voordelen van minderen met alcohol
Minder alcohol drinken brengt dan ook veel gezondheidsvoordelen met zich mee.
- Herstel van je lichaam
Alcohol is giftig. Door te stoppen met alcohol kun je je lichaam laten herstellen. Je wordt fitter, je voelt je helderder en vaak ook vrolijker. Mensen die dagelijks drinken, merken al verschil na één dag geen alcoholconsumptie. Voor een overduidelijk effect moet je minimaal 4 tot 6 weken geen alcohol drinken. - Verbeterde weerstand
Je weerstand wordt beter wanneer je stopt met alcohol drinken. Bij overmatige alcoholconsumptie heb je namelijk een verhoogde kans op ziekte. Door minder of geen alcohol te drinken heb je minder kans op ziektes zoals kanker, hartklachten en Alzheimer. - Herstel lever
De lever is het orgaan dat verantwoordelijk is voor de afbraak van alcohol. Bij het afbreken van alcohol ontstaan er bepaalde stoffen die schadelijk zijn voor de lever. Door te stoppen met drinken kun je de schade die is aangericht aan de lever (slechts voor een deel) herstellen. - Gewichtsafname
Mensen die regelmatig alcohol drinken en daarmee stoppen, zullen merken dat dit ook positieve effecten heeft voor hun gewicht. Alcohol bevat namelijk calorieën en daarnaast wordt alcohol vaak gedronken in combinatie met ongezond voedsel.
Is alcohol nu wel of niet gezond?
Matig alcoholgebruik wordt soms geassocieerd met een lager risico op hartziekten. Deze potentiële voordelen worden echter sterk in twijfel getrokken door onderzoekers en wegen daarnaast niet op tegen de vele negatieve gevolgen van alcohol op de gezondheid.
Er wordt hierom afgeraden om dagelijks alcohol te drinken, want het drinken van één glas alcohol per dag verhoogt de kans op kanker (en daarnaast ook andere schade in het lichaam). Dit komt doordat de stof alcohol (ethanol) een kankerverwekkende stof is. Het is dus het beste om zo weinig mogelijk alcohol te nuttigen.
Alcohol tijdens het PS. food & lifestyle programma
Tijdens het volgen van het PS. food & lifestyle programma is alcohol niet toegestaan. Ook als je een ander dieet bij ons volgt is alcohol niet aan te raden. Zoals al eerder vermeld ziet het lichaam alcohol als een gifstof. Het lichaam zal daarom de verbranding van alcohol vóór de verbranding van vetten zetten. Met andere woorden: wanneer er alcohol gedronken wordt, wordt de vetverbranding stil gelegd.
Daarnaast levert alcohol 7 calorieën per gram. Je krijgt hiermee al snel veel calorieën extra binnen, zonder dat het gezonde voedingsstoffen levert. Kies je toch een keer voor een alcoholische drank? Kies dan voor een alcoholsoort met de minste koolhydraten.
Gin, rum, wodka, whisky, vieux, jenever en cognac bevatten allen 0 g koolhydraten per 100 ml. Liever wijn of iets mousserends? Kies dan voor droge witte wijn (0,6 g), champagne (1,3 g), cava of prosecco (beide 1,8 g).
Kies je voor rum of wodka en wil je dit mixen? Combineer dit dan met bruisend water of frisdrank met maximaal 1 kcal per 100 ml, bijvoorbeeld Cola zero of tonic met 0% suiker.
Bronnen
- Whitney, E., Rolfes-Rady, S. (2013). Understanding Nutrition.(13th edition). Wadsworth: Cengage Learning.
- Trimbos-Instituut. (2017). Alcoholinfo.